Reizend door de Provence stuit je onvermijdelijk op de Mont Ventoux. De Mont Ventoux die bij mij herinneringen oproept uit het verleden. Voor velen is de Mont Ventoux onlosmakelijk verbonden met heroïek, met grote namen uit de geschiedenis van de Tour de France. Poulidor, Merckx en Thevenet – Bernard, Pantani en Virenque – Garate, Froome en De Gendt – 3 generaties. Het begon allemaal met Charly Gaul in ’58. Als je het wielrennen een beetje volgt dan weet je het al. Je moet toch wel een hele grote zijn om deze aankomst bergop te winnen. Met dramatiek, het overwinnen van de wind…. en met Simpson.

Ondanks dat ik wielerliefhebber ben, tegenwoordig vooral zo één van de tv, zijn mijn gevoelens met de Ventoux in het jaar van Bernard volledig verknald. Het eerste jaar dat ik de Ventoux bewust meemaakte in de Tour, nadat deze jaren van de kalender was geschrapt. Ik kende natuurlijk de verhalen wel van de Ventoux en de heroïek, dus ik was voorgeprogrammeerd.

Het was echter mijn leraar Nederlands, die ik hier verder “De Dichter” zal noemen, en een licht opportunisme van mijn zijde dat roet in het eten gooide.

Net als vele anderen moest ook ik aan de verplichting voldoen om een nette boekenlijst in te leveren voor mijn examen Nederlands, waarna De Dichter, vergezeld door een collega, mij in het examenjaar, de mooie zomer van ’87, middels een mondeling examen verslag zou laten doen van al hetgeen ik had geleerd na het lezen van al die boeken op die nette lijst.

Toen ik die lijst inleverde had bij mij al een lichtje moeten gaan branden. De dichter keek mij verguld aan en zei, “zooooo Edwin, dat had ik niet van jou gedacht…..’Fietsen op de Mont Ventoux’”. Ik begreep hem niet, ik dacht uiteindelijk dat ik toch nog een overeenkomst had met hem…. Hij was vast ook wielerliefhebber.

Toen het boek eenmaal onder mijn kussen lag, wist ik beter. Tweehonderd twee en twintig (222) sonnetten….. Er gingen er slecht 2 over wielrennen. Ik wist niet waar te beginnen en heb dat zo gelaten…..

Het mondeling examen verliep als een mislukte beklimming van de Ventoux in regenachtige omstandigheden. Het was om te janken, zo slecht. Er werd alleen gesproken over ‘Fietsen op de Mont Ventoux’. Er werd van mij verwacht dat ik na het lezen van zoveel sonnetten, zelf ook wel sonnetten kon spuwen als een ijsmachine ijsjes….. Het bleef bij die verwachtingen. Omdat ik na 15 minuten eindeloos gestamel, nog wat wist te vertellen over de ‘De Vos’ en ‘Marieke’ werd ik naar huis gestuurd met een 4. Ik heb handig gebruik gemaakt van het feit dat ook mijn broer het niet zo goed kon vinden met De Dichter en slechts een 6 had voor zijn mondeling en heb mijn ouders wijsgemaakt dat het echt aan De Dichter lag. Bij deze, tijd voor boetedoening…..

Mont Ventoux – Edwin Birkhoff  (20-7-2017)

Boetedoening is als fietsen op de Mont Ventoux
Het gaat nooit echt zo als het moet
Al denk je in je hoofd, het gaat zo goed
Beweegt je lijf zich naar de afgrond toe

Op het pad van vergiffenis
Zijn velen voorgegaan en mislukt
En gaan jaren later nog gebukt
Onder grote droevenis

Mijn ouders heb ik één en ander al bekend
Met vele andere kleine en grote muizenissen
Hebben wij vooral gelachen om mijn daden als een kind

En De Dichter? Die heeft mij nooit gekend
Hij wist niet beter en moest maar een beetje gissen
Naar mijn daden, inmiddels vervlogen in de wind

Enfin, 30 jaar later is het mij gelukt… een sonnet, kant en klaar uitgespuwd. Ik vrees dat De Dichter hier geen oordeel meer over kan vellen. Het zal bij die 4 blijven. Maar vandaag op de top van De Ventoux is de bittere smaak verdwenen.

Voor de volledigheid hieronder één van de 222 van Jan Kal. Titelgedicht van zijn boek en tevens één van de twee gedichten over fietsen. Een belangrijk deel van de eerste zin heb ik geleend, net als het afsluitende ‘wind’ om het gedicht rond te maken met de titel. Ter ere van deze dichter die met dit boek zijn debuut maakte in 1979.

Mont Ventoux – Jan Kal (1979)

dichten is fietsen op de Mont Ventoux,
waar Tommy Simpson nog is overleden.
onder zo tragiese omstandigeden
werd hier de wereldkampioen doodmoe.

op deze col zijn velen losgereden,eerste categorie, sindsdien tabu.
het ruikt naar dennegeur, Sunsilk Shampoo,
die je wel nodig hebt, eenmaal beneden.

alles is onuitsprekelijk vermoeiend,
de Mont Ventoux opfietsen wel heel erg,
waarvoor ook geldt: bezint eer gij begint.

toch haal ik, ook al is de hitte schroeiend,
de top van deze winderige berg:
ijdelheid en het najagen van wind.